Pstrąg potokowy

Pstrąg potokowy - Salmo trutta fario

Pstrąg potokowy – Salmo trutta fario

 

Morfologia

Ciało pstrąga jest krępe, z boków lekko ścieśnione. Płetwa ogonowa u osobników młodocianych wcięta, u starszych prosta. Pstrąg właściwie nie różni się kształtem od młodych troci z okresu ich życia w rzece. Jest to zrozumiałe, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że są to formy tego samego gatunku. Proporcje między poszczególnymi częściami ciała mogą ulegać zmianom związanym z warunkami środowiska. Niejednokrotnie były one podstawą do wyróżnienia odmiennych ras. Wałecki (1864) wyróżniał dwie odmienne rasy: pstrąga podgórskiego mniejszego, z krótszą głową i tępym pyskiem oraz pstrąga litewskiego, większego z głową bardziej podłużną. Głowa pstrąga jest dość duża. U osobników od 2 do 4 lat z Białki Tatrzańskiej długość boczna (Ic) stanowiła od 23,4 do 28,6%, średnio 27% długości ciała, a maksymalna wysokość ciała (H) od 20,9 do 22,7% długości ciała (Solewski 1965). U osobników starszych długość głowy stanowi około 23% długości całkowitej, a średnica oka od 16 do 18% długości głowy (Ic) (Scott, Crossman 1973). Kość górno-szczękowa sięga za tylny brzeg oka. Te proporcje mogą ulegać zmianom związanym z warunkami środowiska, płcią i wiekiem. Z wiekiem szybciej wzrasta wysokość i szerokość głowy oraz długość szczęki górnej niż długość ciała (S/). Wolniej natomiast rosną długość głowy (Ic) i średnica poziomu oka (Oh). Samce mają stosunkowo dłuższą głowę (Ic), szczękę górną i odległość przed oczną oraz większą średnicę oka niż samice (Solewski 1960a, 1961, 1962, 1965).

Ubarwienie

Jest ono bardzo zmienne, uzależnione od warunków środowiska i koloru podłoża. Ogólny ton barwy brązowawy bądź jasnobrązowy, z ciemniejszym grzbietem i jaśniejszym brzuchem, przechodzący nieraz w barwę mlecznożółtą, żółto-złotawą lub seledynowo-żółtą. Na bokach ciała, płetwie grzbietowej i tłuszczowej występują ciemne kropki, a na ogonowej mogą być niewyraźne ciemne plamy. Ciemne kropki występują głównie nad linią boczną, mniej liczne są pod nią i w tylnej części ciała. Obok ciemnych kropek występują kropki czerwone, wokół których czasami widoczne są białe bądź jasne obwódki. Płetwa tłuszczowa z czerwonym lub pomarańczowym zabarwieniem. Płetwy piersiowe i brzuszne u młodych są żółte, seledynowo-żółte lub mlecznożółte, u starszych przyciemnione i nieprzezroczyste, czasami żółtawe. U osobników młodych na bokach ciała występuje od 9 do 14 wąskich owalnych plam narybkowych. W okresie rozrodu, jesienią, płetwy mogą być ciemnoszare. Ubarwienie pstrągów potokowych, które wpuszczono do morza bądź same do niego spłynęły, jest srebrne, podobnie jak troci. Ubarwienie i kształt pstrągów są tak podobne do troci, że w praktyce obie te formy są niemal niemożliwe do rozróżnienia.

Pokarm

Pstrąg potokowy żywi się fauną denną, głównie kiełżami. Z owadów zjada: chruściki, jętki, larwy i poczwarki dwuskrzydłych, larwy ważek, ślimaki, małże oraz faunę nadwodną, którą chwyta wyskakując nad powierzchnię wody. Zjada także zwierzęta wymyte z brzegów, np. dżdżownice oraz inne zwierzęta unoszone przez wodę. W miarę wzrostu pstrągi zaczynają odżywiać się większym pokarmem i z czasem zjadają drobne ryby, np. strzeble, głowacze oraz mniejsze pstrągi. Jak podaje Rozwadowski (1908). w przewodach pokarmowych pstrągów oprócz różnej wielkości ryb znajdował on żaby, szczury, myszy, nawet kreta. Wymiar ochronny pstrąga potokowego wynosi 30 cm . W okresie od l września do 31 stycznia obowiązuje zakaz połowu pstrąga wszelkimi narzędziami.

Wzrost

Wzrost pstrągów uzależniony jest od warunków środowiska i położenia geograficznego rzeki. Pstrągi tego samego wieku wykazują dużą rozpiętość wzrostu. Po pierwszym roku osiągają od 4 do 14 cm długości ciała, po drugim od 10 do 26 cm, po trzecim 15 do powyżej 30 cm . W warunkach Polski Południowej średnio po pierwszym roku osiągają od 8,4 do 11.2 cm długości ciała, po drugim od 12,3 do 19 cm, po trzecim od 17,5 do 26,5 cm, po czwartym roku od 21,4 do 34,0 cm . W Wiśle na Śląsku dwuroczne pstrągi osiągały średnio 85 g, trzyletnie 117,5 g, czteroletnie 191 g, a pięcioletnie 400 g (Żarnecki 1958). Najczęściej poławiane pstrągi potokowe mają masę od 200 do 800 g. Rzadko spotyka się osobniki o większej masie, np. 2 kg . Zdarzają się jednak osobniki o masie 5 kg, a nawet przekraczające 10 kg . Największy pstrąg potokowy złowiony w Polsce w 1970 r. w potoku Maruzka miał 73 cm i 4,4 kg .

Leave a Comment